Dünyayı değiştirecek ‘üç adam’ ve Erdoğan-Trump görüşmesi..-İbrahim Karagül

Ne kadar anlayabildik, yorumlayabildik, tartışabildik bilemiyorum ama gördüğüm kadarıyla Ã§ok dar ölçekte yeni bir küresel düzen inÅŸa ediliyor ve bu ziyaretler iÅŸte o masada yer almaya dönüktür. ErdoÄŸan'ın çabaları bu Ã§ekirdek iktidar alanında zemin oluÅŸturmaya dönüktür. Kim ne derse desin, bütün engellemelere raÄŸmen Türkiye bu masada yerini alacaktır hatta ÅŸimdiden almıştır.

Erdoğan-Trump görüşmesi ve Türkiye'nin endişeleri..

ErdoÄŸan-Trump görüşmesi bu çerçevede baÅŸarılı bir görüşmedir. BaÅŸarısı, iki lider arasında saÄŸlam bir iliÅŸkinin baÅŸlaması, birbirini anlayan bir dilin keÅŸfedilmesidir. ErdoÄŸan da Trump da sözünü esirgemeyen, doÄŸrudan konuÅŸmayı tercih eden, kararlı ve sonuç almaya dönük yöntemleri tercih etmektedir. Zaten iki liderin verdiÄŸi mesajlar, görüşmelerin kamuya yansıyan bölümleri de bunu teyit etmektedir.

Ne var ki, Türkiye ile ABD arasındaki derin güven bunalımıaşılamamıştır. Zaten bir görüşmede aşılması da beklenmiyordu. Özellikle Türkiye'nin endiÅŸeleri giderilmemiÅŸ, ABD'nin bizim coÄŸrafyadaki tasarruflarının oluÅŸturduÄŸu tehditler azalmamıştır. Ama biz bunun Trump'tan ziyade ABD yerleÅŸik sisteminden kaynaklandığınıbiliyoruz. Burada mesele, Trump-yerleÅŸik sistem arasındaki çatışmadan kimin galip çıkacağıdır.

Asıl çatışma ABD'nin kendi içinde yaşanıyor

Bu yönüyle asıl çatışma ABD'nin kendi içindedir. Sistem mi Trump'ı evcilleÅŸtirecek yoksa Trump mı sistemi dönüştürecekzamanla göreceÄŸiz. Bu haliyle ABD baÅŸkanının bir çok kuruma hakim olamadığı, müdahil olamadığı ortadadır. Böyle bir BaÅŸkan'ın verdiÄŸi taahhütler ne kadar gerçekçidir, sonuç doÄŸurur, tartışma konusudur. ErdoÄŸan-Trump görüşmesinde saÄŸlam, somut sonuçların çıkmamasını biraz da buraya baÄŸlamak faydalı olacaktır.

Ä°ÅŸin bize yansıyan yönü gayet açıktır. ABD ordusu, istihbaratı, kurumları bütün coÄŸrafyayı tehdit etmekte, ülkeleri parçalamakta, Kuzey Suriye koridoru üzerinden Türkiye'yi kuÅŸatmaplanı uygulamaktadır. Artık bu konuda tereddüt kalmamıştır ve Türkiye durduÄŸu yeri net biçimde belirlemiÅŸtir.

Açıktan terör örgütleriyle ortaklık, PYD'yi müttefik ilan etme, alabildiÄŸine silah takviyesi Beyaz Saray'ın “terörle mücadele” konusunda verdiÄŸi bütün taahhütleri boÅŸa çıkarmaktadır. Bu konuda samimi deÄŸiller, hiçbir zaman da olmadılar. Daha önce baÅŸka ülkelere karşı kullandıkları terör kozunu bu sefer Türkiye'ye karşı kullanma aÅŸamasına geldiler.

Hiçbir ittifak ilişkisi bu tehdidi örtbas edemez

Çıplak gerçek budur. Irak ve Suriye politikaları Türkiye'yi tehdit etmekte hatta 15 Temmuz müdahalesinde gördüğümüz gibi, parçalama hesabı içermektedir. ABD yönetimi bu konuda kötü niyetlidir. Hiçbir ittifak iliÅŸkisi, hiçbir konjonktürel ortaklık bu gerçeÄŸi gizleme, örtbas etme gücüne sahip deÄŸildir.

Trump'ın bu konudaki düşünceleri henüz “olgunlaÅŸmamış” olabilir ama ABD yerleÅŸik sisteminin temel hedefi budur. Bütün ısrarlara raÄŸmen PYD'ye destekten vazgeçmemelerinin sebebi DEAÅž ya da terör deÄŸil, bölgesel harita planıdır.

ErdoÄŸan-Trump diyaloÄŸu bunun ne kadar üstesinden gelebilir? EÄŸer ABD baÅŸkanı farklı düşünüyorsa, eÄŸer iyi niyetliyse geriye tek bir sorun kalıyor: Trump ABD'ye ne kadar hakim olabilecek? VerdiÄŸi sözleri ne kadar tutabilecek? Kendi kararını ne kadar uygulayabilecek? Sanırım Türkiye-ABD arasındaki güvensizliÄŸin aşılması ABD yerleÅŸik sistemi ile Trump arasındaki hesaplaÅŸmada kimin galip geleceÄŸi ile birebir alakalıdır.

Ä°ÅŸte o zaman “Türkiye cephesi”ni açacaklar..

Peki bu hesaplaÅŸma devam ederken ne olacak? ABD içindeki tartışmaları bir kenara bırakalım. Türkiye bu sürece ne kadar tahammül edecek? CumhurbaÅŸkanı'nın sözlerinden gidersek Türkiye, tehdit hissettiÄŸi anda müdahil olacaktır. Bu tehdit ortadadır, yakındır, derinden hissedilmektedir ve müdahale zorunluluk olacaktır.

Öyleyse bundan sonra Türkiye'nin, o bölgede uygulanan harita planlarına karşı ne yapacağına bakacağız. Çünkü biliyoruz ki, PKK/PYD bütün güçlerini Suriye'de topladı, o harita için çalışıyor. BaÅŸarılı oldukları anda bütün güçleriyle o dokuz yüz kilometre sınırdan Türkiye'ye saldıracaklar, “Türkiye cephesi”ni açacaklar. Ä°ÅŸte o zaman karşımızda sadece PKK/PYD olmayacak. Hemen hepsi “müttefik” olan birçok ülke yer alacak.

Dünyayı değiştirecek üç lider: Putin, Erdoğan ve Trump..

Bu yazıda esas dikkat çekmek istediğim konu şu:

Güçlü liderlerin başını çektiÄŸi, yönettiÄŸi, ÅŸekillendirdiÄŸi yeni bir dünya oluÅŸuyor. Devletler, kurumlar, siyasi söylemler, politik hesaplar, yerleÅŸik sistem liderlerin gerisine düştü. Önceden liderler yerleÅŸik sisteme göre ÅŸekil alırdı, yeni dönemde yerleÅŸik sistemler liderlere göre biçimleniyor. Bu alanda en çarpıcı örnekler Putin, ErdoÄŸan ve Trump'tır.

Putin, Sovletlerin dağılmasından sonra Rusya'yı yeniden toparladı, devleti yeniden biçimlendirdi, içerideki güç yapılanmasını yeniden tanımladı. Devleti dönüştürdü, milleti yeni Rusya ideali etrafında birleÅŸtirdi. İçerideki dönüşümü tamamladıktan sonra da küresel ölçekte oyun kurmaya, birçok merkez ülkeyi parmağında oynatmaya baÅŸladı. Rusya'yı dönüştürdükten sonra küresel güç haritası üzerinde derin izler bırakmaya baÅŸladı.

Erdoğan içeride zaferi ilan etti: Şimdi hesap dışarıda!

CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan, yerleÅŸik sistemin Ã§ok ağır baskıları altında mücadele etti. Hayatını ortaya koydu ve siyasi söylemiyle, iktidar anlayışıyla, çizdiÄŸi yol haritasıyla yerleÅŸik sistemle mücadele ede ede bugünlere geldi. Türkiye'yi yeniden kurmaya, biçimlendirmeye dönük dev adımlar attı. İçerideki dönüşümde baÅŸarı saÄŸladıkça dışarıda büyük adımlar atmaya çalıştı.

Türkiye'yi geçmiÅŸin iddialarıyla geleceÄŸe taşımaya, SoÄŸuk SavaÅŸ döneminin “cephe ülke”sinden 21. Yüzyılın “merkez ülke”sine dönüştürmeye çalıştı. Sonuncusunu 15 Temmuz'da yaÅŸadığımız çok sayıda iç ve dış müdahalenin üstesinden geldi. Bence CumhurbaÅŸkanı, 16 Nisan referandumu ile içerideki büyük hesaplaÅŸmayı kazandı, zaferini ilan etti. Eminim Trump, ErdoÄŸan'ın içeride verdiÄŸi mücadele yöntemlerini dikkatle izliyor ve dersler alıyordur.

Referandumun bir iç mesele olmaktan çıkarılıp Batı dünyasının ağır baskılarıyla baskı altına alınmasının nedeni de budur. Çünkü içerideki müdahale alanları 16 Nisan itibariyle alabildiÄŸine zayıfladı. Bundan sonra ErdoÄŸan'ın küresel ölçekte çok daha belirgin izler bırakacağını göreceÄŸiz, dünya da görecek.

Dünyayı deÄŸiÅŸtirecek üç liderden Putin ve ErdoÄŸan kendi iç hesaplaÅŸmasından zaferle çıktı. Åžimdi küresel ölçekte bir etkinlik haritası oluÅŸturuyorlar. Liderlerin ÅŸekillendirdiÄŸi yeni dünyaya rol model oluyorlar.

Trump iç savaşı kazanır, ABD'nin ekseni değişir..

Üçüncü lider Trump'tır. Onun savaşı henüz devam ediyor. Daha adaylığından baÅŸlayan “terbiye etme, evcilleÅŸtirme” planları bugünlerde ÅŸiddetli bir kavgaya dönüştü. ABD içindeki hesaplaÅŸmadaha da büyüyecek. Birçok kelle alacak, hasar verecek. Ya yerleÅŸik sistem Trump'ı rehin alacak, harcayacak ya da Trump ABD'yi dönüştürecek, ABD'nin eksenini deÄŸiÅŸtirecek.

Ancak ABD yerleÅŸik sistemi, Trump'ı etkisizleÅŸtirmek ya da bir ÅŸeylere mahkum etmek için bir “olaÄŸanüstülük” deneyebilir. 11 Eylülsaldırıları böyle bir ÅŸeydi. Bu sefer “terör” Ã¼zerinden olmayabilir ama deneyecekleri son hamle böyle bir ÅŸey olacaktır.

EÄŸilimlere bakılırsa bu savaşı Trump kazanacak.

ErdoÄŸan, Putin modeli ABD'de de kendini gösterecek. Muhtemelen baÅŸka ülkeler de kendi liderlerini çıkarmayı deneyecekler. Liderlerin önde çok hızlı adımlarla yürüdüğü, devletlerin, kurumların, siyasi söylemlerin peÅŸlerinden yetiÅŸmeye çalıştığı bir dünyaolacak bu.

Hazırlığımızı ona göre yapalım, pozisyonumuzu ona göre belirleyelim derim..